Waarom je met een growth mindset het woord ’talent’ niet meer gebruikt

Het moment herinner ik me nog goed. Ik zat in een collegezaal in Utrecht in zo’n collegebank met te weinig knieruimte. Ik was zoals in de meeste hoorcolleges in mijn hoofd ongeveer net zo veel met muziek bezig als met de inhoudelijke psychologie-stof die behandeld werd. Totdat mijn docente begon te vertellen over Carol Dweck en haar theorie over growth en fixed mindset. Ze legde het volgende uit: “Leerlingen die geloven dat vaardigheid komt door groei, gaan ook echt in vaardigheid groeien. Terwijl leerlingen die geloven dat vaardigheid komt door talent vervolgens ook van hun talent (of het gebrek daar aan) afhankelijk zijn.”

Carol Dweck: Growth Mindset en Fixed Mindset

Van mijn studie ontwikkelingspsychologie was de theorie van Carol Dweck over Growth en Fixed mindset onmiddellijk een van de boeiendste dingen die ik geleerd heb. Voor mij waren de raakvlakken die het heeft met muzikale ontwikkeling erg groot. Het zou voor altijd veranderen hoe ik les en trainingen geef. Toch staat de relevantie die deze theorie heeft voor het onderwijs in schril contrast met hoe weinig hier bekend over is. Bij deze dus een samenvatting van Dweck’s theorie en een aantal mogelijke toepassingen ervan.

Leerbaarheid

Dweck omschrijft twee soorten mindset: de fixed mindset en de growth mindset. De fixed mindset gaat ervan uit dat intelligentie een vaststaande eigenschap is. Men wordt geboren met een vaststaande hoeveelheid en daar moet je het mee doen. Voor iemand met een sterke fixed mindset is falen dan ook erg pijnlijk omdat het hen verteld dat ze niet intelligent genoeg zijn. Iemand met een sterke growth mindset gaat ervan uit dat intelligentie leerbaar is. Onafhankelijk van de hoeveelheid intelligentie die je op dit moment hebt kan men door leren slimmer, intelligenter en vaardiger worden. Voor iemand met een growth mindset is falen dan ook minder pijnlijk aangezien ze zich door door kunnen ontwikkelen. Het enige wat dit hen vertelt is dat ze nog niet intelligent genoeg zijn.

Dit klinkt als een klein verschil, maar Dweck’s onderzoek toont aan dat dit een substantiële invloed heeft op ontwikkeling. En dat het toepasbaar is op meer dan alleen intelligentie. Je kunt het toepassen op specifieke vaardigheden, zoals muzikale, sportieve en professionele vaardigheden. Als muziekdocent merk ik verschillende boeiende toepassingen van deze theorie.

 

Niet aangeboren, maar vroeg gestarte groei

Leerlingen die ik eerder “muzikaal” zou hebben genoemd, zijn er namelijk wel echt. Ze gaan sneller vooruit in de dingen die ze oefenen, vinden het doorgaans makkelijker om maat te houden en ook hun muzikaal gehoor ontwikkelt veel makkelijker. Maar als ik goed kijk, zie ik dat al deze kinderen ouders hebben die van muziek houden. Vaak staat er veel muziek aan in huis en ook toen deze leerlingen jonger waren stond er muziek aan. Veel van deze leerlingen zijn al wel eens naar concerten geweest en in sommige gevallen spelen de ouders zelf ook muziek. Daarnaast zit een grote overeenkomst in de hoeveelheid interesse die de omgeving toont in de ontwikkeling van deze muzikanten. Bandmaatjes, vrienden en ouders die meekijken en aanmoedigen hebben veel invloed. Hier zien we allerlei factoren die ik eerder aan een aangeboren eigenschap had toegeschreven, die eigenlijk jong begonnen groei zijn.

Growth mindset heeft dan ook grote overeenkomsten met leerplezier. Als falen niet een ramp is, kun je beginnen met kleine risico’s nemen. Hierdoor kun je dingen doen die nieuw voor je zijn en zo vaardigheden ontwikkelen. Als in tegenstelling falen je ware (en gebrekkige) aard aan het licht brengt, zoals bij fixed mindset veel voorkomt, dan blijf je koste wat het kost in je comfort zone hangen en daar ben je vaak al snel uitgeleerd.

Mindset in perspectief

Nu we weten wat mindset is, moet ik wel direct een paar nuances aanstippen. Mindset is iets wat, zoals veel psychologische constructen, op een schaal werkt. Niemand heeft 100% de ene mindset en 0% de andere. Daarnaast kan iemand een growth mindset hebben op professioneel gebied maar een fixed mindset op andere gebieden. Ik train regelmatig mensen die op professioneel gebied heel erg geloven in groei, maar op andere gebieden een fixed mindset hebben. Deze mensen zijn professioneel gekomen waar ze nu zijn door leermomenten aan te grijpen en zich te blijven doorontwikkelen, terwijl ze in een training bij een werkvorm met muziek direct zeggen: “ik ben echt niet muzikaal”.

Deze mindset uit zichzelf in taal, door woorden als “ik ben niet zo iemand”, “ja dat is typisch iets voor” of “ja maar zij is een geboren talent” uitten we onze mindset. Maar het bevestigt ook de mindset in onszelf en in anderen. Als jij onderdeel wilt zijn van een groeiende organisatie, een plek wil worden waar mensen zich blijven ontwikkelen, kan het veel bijdragen als je ook de bijpassende taal gebruikt.

Hoe praat je praktisch vanuit Growth Mindset?

• Zeg bij complimenten niet: “hij heeft daar aanleg voor” maar “hij heeft daar hard voor gewerkt”. Als je een werkwoord gebruikt zit je al snel goed.
• Als je over jezelf praat zeg je niet: “ik heb daar geen talent voor” maar “ik heb daar nog (te) weinig tijd in geïnvesteerd”. Het woordje nog kan je daar helpen, om je bestaande fixed mindset om te zetten in growth mindset taal.

Je zou nu kunnen denken dat jij niet het talent hebt om je mindset te veranderen, maar je hebt geluk. Zelfs je mindset is aan te leren en taal heeft hierop een grote invloed.

Betekent dit dat je vanaf nu absoluut alleen nog maar groei mindset woorden mag gebruiken? Ook een mindset moet groeien. Zie het als een zaadje wat warmte, zonlicht en water nodig heeft. Maar vooral ook gewoon tijd, door er hard aan te trekken gaat het niet harder groeien. Geef jezelf de ruimte om steeds meer in groei mindset termen te gaan praten. En steeds meer in groei mindset te gaan denken. Daag jezelf gradueel uit om met kleine stapjes steeds meer te gaan groeien. Je zult merken dat het zo leuk is dat je niet meer kunt stoppen! Daarom stel ik voor dat we vanaf nu het woord talent uit ons woordenboek schrappen en te gaan werken aan groei!

Wil je aan de slag met het ontwikkelen van een growth mindset in je team? Doe een aanvraag voor een teamtraining!